عدم و معانی آن در مثنوی و غزلیات مولانا جلال الدین محمّد بلخی

Authors

مهدی تدین

دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد

abstract

عدم که در لغت و کاربرد در معنی حقیقی جز نیستی و بطلان محض نیست. در اشعار مولانا در معانی مختلف از جمله: مرگ طبیعی، مرگ ارادی، فنائ فی الله، وجود حقیقی، عالم غیب، عالم معنی، عالم وحدت، نیست هست نما و هست نیست نما و نظایر آن به کار رفته است. برخی از این معانی گوناگون این شبهه را برای عده ای از پژوهندگان ایجاد کرده است که مولانا نیز مانند برخی متکلّمان معتزلی و فیلسوف نمایان قدیم برای عدم نوعی شیئیت و ثبوت قائل است و از نظر او موجودات پیش از ورود به جهان هستی در عالم عدم یا در بین وجود و عدم از حقیقتی برخوردارند و الزاماً بر مبنای این فرض مولانا را از گرایندگان به اصالت ماهیت دانسته اند. در این مقاله به ثبوت خواهد رسید که از هیچ یک از مواردی که در مثنوی و غزلیات مولانا برای اثبات مدعای خود بدان استناد کرده اند مفید چنین معنایی نیست و مکتب توحیدی مولانا به هیچ وجه با این گونه اندیشه های نامعقول و دور از حقیقت سازگاری ندارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ولی و ولایت در مثنوی مولانا جلال الدین محمد بلخی

در این مقاله با توجه به این که مولانا در بحث اساسی و محوری ولی و ولایت در اعتقادات دینی و صوفیانه به پشتوانه مستحکمی چون معارف قرآن و تفاسیر و دیگر متون دینی و عرفانی تکیه داشته و مستقیم و غیر مستقیم از آنها بهره برده است...

full text

عدم و معانی آن در مثنوی و غزلیات مولانا جلال‌الدین محمّد بلخی

عدم که در لغت و کاربرد در معنی حقیقی جز نیستی و بطلان محض نیست. در اشعار مولانا در معانی مختلف از جمله: مرگ طبیعی، مرگ ارادی، فنائ فی الله، وجود حقیقی، عالم غیب، عالم معنی، عالم وحدت، نیست هست‌نما و هست نیست‌نما و نظایر آن به کار رفته است. برخی از این معانی گوناگون این شبهه را برای عده‌ای از پژوهندگان ایجاد کرده است که مولانا نیز مانند برخی متکلّمان معتزلی و فیلسوف‌نمایان قدیم برای عدم نوعی شیئی...

full text

ولی و ولایت در مثنوی مولانا جلال الدین محمد بلخی

در این مقاله با توجه به این که مولانا در بحث اساسی و محوری ولی و ولایت در اعتقادات دینی و صوفیانه به پشتوانه مستحکمی چون معارف قرآن و تفاسیر و دیگر متون دینی و عرفانی تکیه داشته و مستقیم و غیر مستقیم از آنها بهره برده است...

full text

اندیشه های سیاسی جلال الدین محمد بلخی (مولانا)

در این پژوهش سعی شده با رویکرد روشی کتابخانه­ای و شیوةه پردازش توصیفی – تحلیلی محور اصلی اندیشه مولوی و همچنین پاره­ای از اندیشه­های سیاسی وی با استناد به کتاب «مثنوی معنوی» نمایانده شود. از این روی با استفاده از نظریه عشق به عنوان مرکز اندیشه­های مولوی به صفاتی چون: تواضع، رضا و تسلیم (در برابر خداوند) در باور او می­پردازیم و در این راستا به اندیشه­های سیاسی  او رهنمون می­شویم. اندیشه­هایی همچ...

full text

فضیلت مدنی در اندیشۀ عرفانی مولانا جلال الدین محمد بلخی

یکی از مؤلفه های شاخص و بنیادینِ اندیشۀ سیاسی، مفهوم «فضیلت مدنی» است که تحققِ غایت سیاست وابسته به بسط و گسترش و تعمیق آن در میان انسان هاست. در این نوشتار ضمن واکاوی آثار مهم عارف بزرگ ایرانی، جلال الدین محمد بلخی مشهور به مولوی، ظرفیت و امکانات سیاسی اندیشۀ وی در چارچوب نظری اسپریگنز و نظریۀ دلالتی– پارادایمی بررسی و تحلیل شده است. مدعای مقاله این است که با توجه به دلالت های معرفتی، تبیینی و ه...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهش های ادب عرفانی (گوهر گویا)

جلد ۶، شماره ۲، صفحات ۲۵-۶۴

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023